بیمه عمر یک پوشش اصلی و چندین پوشش اضافه دارد. خرید بیمه عمر نیز به معنای خرید پوشش بیمه عمر است. منظور از پوشش بیمه عمر همان پوشش اصلی بیمه عمر است که سرمایه فوت است. در ادامه قصد داریم شرایط پوشش بیمه عمر به معنای پوشش اصلی سرمایه فوت به هر علت را معرفی نماییم.
منظور از پوشش بیمه عمر و یا پوشش اصلی، پوششی است که همراه با خرید بیمه عمر خریداری می‌شود. بدین معنا که بیمه‌گذار برای عدم خرید آن اختیاری نخواهد داشت. به‌عبارت‌دیگر خرید بیمه‌نامه عمر به معنای خرید پوشش سرمایه فوت به هر علت است. پوشش‌های اضافه نیز پوشش‌هایی هستند که بیمه‌گذار برای خرید آن‌ها اختیار کامل دارد. در بیمه‌نامه عمر، پوشش اصلی پوشش سرمایه فوت به هر علت است.
مفهوم پوشش سرمایه فوت به هر علت
پوشش سرمایه فوت به هر علت پوشش است که به‌محض صدور بیمه عمر برقرار می‌شود. بدین معنا که با پرداخت نخستین قسط بیمه‌نامه توسط بیمه‌گذار، این پوشش در تعهد شرکت بیمه خواهد بود. شرکت بیمه باید در صورت فوت بیمه‌شده، سرمایه فوت درج‌شده در بیمه‌نامه را به ذینفعان آن پرداخت کند. منظور از به هر علت این است که فوت بیمه‌شده به هر علتی که باشد تحت پوشش خواهد بود. شرکت بیمه تعهد خواهد داد که سرمایه فوت به هر علت را در صورت فوت بیمه‌شده به دلایل مختلف را پرداخت نماید.
اما لازم به ذکر است که این واژه بدین معنا نیست که استثنائات بیمه‌نامه را نیز تحت پوشش قرار خواهد داد. به‌عنوان‌مثال تا دو سال پس از صدور بیمه‌نامه، خودکشی بیمه‌شده از استثنائات بیمه‌نامه محسوب خواهد شد. پس از گذشت دو سال از شروع بیمه‌نامه خودکشی نیز تحت پوشش سرمایه فوت به هر علت قرار خواهد گرفت. مواردی همچون جنگ، آشوب و بلوا نیز از استثنائات بیمه عمر محسوب می‌شود. میزان سرمایه فوت به هر علت و ذینفعان بیمه‌نامه در فرم پیشنهاد تعیین خواهد شد. فرم پیشنهاد بیمه‌نامه در زمان صدور و توسط بیمه‌گذار تکمیل خواهد شد.
منظور از سرمایه فوت در بیمه عمر چیست؟
مبلغ توافق شده‌ای که بیمه عمر وظیفه دارد در صورت فوت بیمه‌شده به ذینفعان بیمه عمر پرداخت کند. مبلغ سرمایه فوت در جدول بیمه‌نامه مشخص است و متناسب با حق بیمه پرداختی و به انتخاب شما تعیین خواهد شد. این‌یکی از مزایای بیمه عمر و زندگی در مقایسه با سپرده‌های بانکی است که در صورت فوت فرد علاوه بر سرمایه او مبلغی به‌عنوان سرمایه فوت به ذینفعان وی پرداخت خواهد شد. لازم به ذکر است که در صورت وقوع فوت براثر حادثه این مبلغ تا برابر سرمایه فوت قابل‌افزایش است.
میزان سرمایه فوت به هر علت
میزان سرمایه فوت به هر علت در فرم پیشنهاد بیمه‌نامه در زمان صدور توسط بیمه‌گذار تعیین می‌شود. میزان حداقل و حداکثر سرمایه فوت به هر علت در شرکت‌های مختلف بیمه عمر اندکی با یکدیگر تفاوت دارند. در اکثر شرکت‌های بیمه عمر حداقل سرمایه فوت به هر علت که خرید آن اجباری است حدود ده میلیون ریال است. حداکثر سرمایه فوت به هر علت با توجه به شرکت بیمه عمر می‌تواند بین ۲۵ تا ۳۰ برابر حق بیمه پرداختی سالانه تعیین شود. همچنین حداکثر میزان سرمایه فوت به هر علت که یک شرکت بیمه می‌تواند ارائه دهد توسط بیمه مرکزی تعیین خواهد شد. در حال حاضر حداکثر میزان سرمایه فوت به هر علت که شرکت‌های بیمه عمر می‌توانند ارائه دهند مبلغ پنج میلیارد ریال است.
شرکت‌های بیمه عمر با در نظر گرفتن نرخ مصوب بیمه مرکزی سقف پوشش سرمایه فوت خود را تعیین و اعلام می‌کنند. برخی شرکت‌های بیمه عمر این پوشش را تا سقف تعیین‌شده توسط بیمه مرکزی و برخی کمتر از آن مشخص می‌سازند. هیچ‌یک از شرکت‌های بیمه عمر نمی‌توانند سرمایه فوت را بالاتر از سقف مصوب بیمه مرکزی ارائه دهند. ارائه پوشش سرمایه فوت تا سقفی زیر سقف مصوب بیمه مرکزی در اختیار شرکت‌های بیمه عمر است. در برخی از شرکت‌های بیمه عمر حداکثر سرمایه فوت ۵ میلیارد ریال و در برخی از آن‌ها چهار میلیارد ریال است و در برخی دیگر نیز ممکن است مقادیر کمتر از این باشند.
تأثیر سن بیمه‌شده روی بیمه عمر به هر علت
علاوه بر موارد فوق شرکت‌های بیمه عمر برای تعیین میزان پوشش بیمه عمر، مقررات دیگری را نیز مشخص می‌سازند. به‌عنوان‌مثال هر شرکت بیمه عمر، با توجه به سن بیمه‌شده سقفی را برای این پوشش در نظر می‌گیرند. بیمه‌شده گاهی نمی‌تواند بیش از سقف را خریداری نماید و گاهی با انجام آزمایشات پزشکی مجاز به خرید بیش از سقف تعیین‌شده خواهد بود. ازاین‌رو برای برخی سنین در برخی از شرکت‌های بیمه عمر سرمایه فوت به هر علت از مبلغ مشخصی بیشتر ارائه نخواهد شد. این مبالغ با توجه به سن بیمه‌شده تعیین خواهد شد و اغلب در شرکت‌های بیمه عمر متفاوت است.
به‌عنوان‌مثال ممکن است در یک شرکت بیمه عمر شرایط پوشش بیمه با مقررات خاص تعیین شود. بدین معنا که مثلاً تا سن یک‌سالگی بیمه‌شده حداکثر پوشش بیمه عمر سیصد میلیون ریال است. از یک تا پنج‌سالگی حداکثر پوشش بیمه عمر چهارصد میلیون ریال است. سرمایه فوت با مبلغی بیش از این عدد می‌تواند با انجام آزمایشات پزشکی قابل‌ارائه باشد. این شرایط پوشش بیمه عمر برای سنین مختلف توسط شرکت‌های مختلف بیمه عمر تعیین می‌شود.
شرایط پوشش بیمه عمر در هر شرکت بیمه عمر با دیگر شرکت‌ها تفاوت دارد؛ اما اغلب میزان پوشش بیمه عمر بدون انجام آزمایشات تا ۴۰ سالگی در حال افزایش است. از ۴۰ سالگی به بالا نیز میزان پوشش سرمایه فوت بدون انجام آزمایشات پزشکی کاهش خواهد یافت. تعیین شرایط پوشش بیمه عمر به این صورت بر اساس میزان ریسک بیمه‌نامه است. بدین معنا که ریسک فوت افراد از یک تا ۴۰ سالگی کاهش می‌یابد؛ اما از ۴۰ سالگی به بالا ریسک فوت بیمه‌نامه نیز افزایش خواهد یافت. ازاین‌رو شرایط پوشش بیمه عمر بر این اساس تعیین خواهد شد.
ضریب رشد سالانه سرمایه فوت به هر علت
میزان سرمایه فوت به هر علت، در سال اول بیمه‌نامه با مکانیزمی که عنوان شد تعیین می‌شود. بدین معنا که بیمه‌گذار در فرم پیشنهاد، مبلغی تا سقف ۲۵ برابر حق بیمه سال اول را انتخاب می‌کند. مبلغ سرمایه فوت به هر علت در سال‌های بعد بیمه‌نامه به‌وسیله ضریب رشد سالانه سرمایه فوت تعیین خواهد شد. بیمه‌گذار می‌تواند در فرم پیشنهاد ضریب رشد سالانه سرمایه فوت را بین ۵ تا ۲۰% تعیین کند. در این صورت مبلغ سرمایه فوت سال اول، در سال‌های بعد با ضریب تعیین‌شده افزایش خواهد یافت. همچنین بیمه‌گذار می‌تواند این ضریب را صفر در نظر بگیرد و سرمایه فوت را ثابت نگاه دارد.
ایجاد تغییرات در سرمایه فوت به هر علت
بیمه‌گذار می‌تواند مبلغ سرمایه فوت بیمه‌نامه را در طول دوره بیمه عمر تغییر دهد. این اقدام در سررسید هرسال بیمه‌ای امکان‌پذیر خواهد بود. در هنگام افزایش سرمایه فوت، مبلغ جدید نمی‌تواند از ۲۵ تا ۳۰ برابر حق بیمه همان سال بیشتر تعیین شود. کاهش سرمایه فوت به هر علت نیز برای بیمه‌گذار امکان‌پذیر است. در صورت افزایش سرمایه فوت به بیش از سقف سرمایه بدون آزمایش بیمه‌شده باید آزمایشات لازم را انجام دهد. بر اساس نتیجه آزمایشات شرکت بیمه عمر می‌تواند در رابطه با افزایش و یا عدم افزایش سرمایه فوت تصمیم بگیرد.
سرمایه فوت طبیعی در بیمه عمر
درصورتی‌که بیمه‌شده براثر فوت طبیعی از دنیا برود سرمایه فوت علاوه بر اندوخته بیمه سود مشارکت و تضمینی به خانواده او پرداخت خواهد شد. درصورتی‌که بیمه‌شده دراثنای قرارداد به مرگ طبیعی فوت کند مبلغی به‌عنوان غرامت و با نام سرمایه فوت طبیعی و یا سرمایه عمر به او تعلق خواهد گرفت. سقف این سرمایه تا دویست میلیون تومان است. این پوشش شرایط سنی و دوره انتظار ندارد و از بدو تولد تا پایان مدت قرارداد به همه تعلق خواهد گرفت و از لحظه شروع قرارداد فرد تحت پوشش بیمه فوت طبیعی قرار خواهد گرفت.
درصورتی‌که بیمه‌شده سرپرست خانواده باشد و براثر فوت طبیعی از دنیا برود این پوشش می‌تواند نقش بسیار اثرگذاری در تأمین مالی خانواده در فقدان سرپرست خانواده ایفا نماید زیرا نقش پدر یا سرپرست خانواده در خانواده‌های ایرانی از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. تکیه بیش‌ازاندازه خانواده به پدر یا سرپرست خانواده در امور اقتصادی باعث خواهد شد که فوت یا ازکارافتادگی سرپرست خانواده لطمه‌های زیادی را روی پیکره و نظام خانواده وارد نماید و چه‌بسا متأسفانه در بسیاری از موارد نابسامانی‌های اقتصادی به مشکلات اجتماعی تبدیل‌شده و زندگی پیش رو را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. در این وضعیت وقوع حوادث با هزینه‌های بالا و خارج از توان مالی خانواده‌ها نیز پیامدهای منفی ناشی از فقدان حضور پدر خانواده و یا سرپرست خانوار را تشدید می‌کند. هزینه‌هایی مانند مراسم ازدواج فرزندان، جهیزیه، تحصیل فرزندان، هزینه مربوط به درمان بیماری‌ها و یا فوت اعضای خانواده فشارهای زیادی را به خانواده تحمیل می‌کند.
با اخذ این پوشش درصورتی‌که بیمه‌شده در اثر حادثه فوت کند استفاده‌کننده بیمه‌نامه سرمایه فوت طبیعی ۵ تا ۳۵ برابر حق بیمه سالیانه را در صورت فوت بیمه‌شده حداکثر تا سقف ۲ میلیارد ریال دریافت می‌کند. این پوشش را مطابق با پوشش اصلی بیمه‌نامه تا پایان مدت بیمه‌نامه عمر و تا ۱۰۶ سالگی بیمه‌شده ارائه می‌دهد.
